Gayrimenkul değerleme, halk arasında daha yaygın kullanımıyla ekspertiz, günümüzde finans sektörünün sıklıkla başvurduğu değerleme yöntemlerinden biri haline gelmiştir. Günlük hayatta en çok konut kredisi çekmek istediğinizde karşınıza çıkacak olan bu kavrama dair öğrenmek istediğiniz her şeyi yazıda bulabilirsiniz.
Gayrimenkul Değerleme Nedir?
Gayrimenkul değerleme özetle; ipotek alınacak gayrimenkule belirli kriterler üzerinden değer biçme faaliyeti olarak tanımlanabilir. Gayrimenkulün, değerlendirme gününde sahip olduğu değerin tarafsız ve bağımsız ölçütler, kurum ve kişiler aracılığıyla belirlenme işlemidir.
Gayrimenkul Değerleme Ne İşe Yarar?
Gayrimenkuller üzerinde satış ve kiraya verme gibi işlemler uygulanacaksa ya da gayrimenkul teminatıyla çekilen vadeli krediler söz konusuysa gayrimenkul değerleme devreye girer. Açık artırma, tasfiye satışları, şirket birleştirme operasyonlarında, devir ve ele geçirme durumlarında da şirket aktifinde bulunan gayrimenkullerin değer belirlemesi yapılır. Yine leasing ve kiralama işlemlerinde bahsi geçen gayrimenkuller de değerleme faaliyetine tabi tutulur. Buna benzer daha pek çok durumda gayrimenkul değerlemesi istenir. Bu noktada değerleme işlemlerinin doğru, tarafsız ve objektif yollarla gerçekleştirilmesi ve güvenilir değerleme raporlarının hazırlanması büyük önem taşır.
Gayrimenkul Değerleme Kim Tarafından Yapılır?
Değerleme işlemi, gayrimenkul değerleme şirketleri aracılığıyla görevlendiren değerleme uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Evin değerini belirleyen bu kişilere “Eksper” ya da Değerleme Uzmanı denir. Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Lisansına sahip bu kişiler değerleme şirketleri tarafından istihdam edilir.
Gayrimenkul değerleme uzmanlarının, mimarlık, inşaat mühendisliği, harita ve kadastro mühendisliği, şehir ve bölge planlaması, işletme ve ekonomi gibi alanlarda 4 yıllık üniversite mezunu olması gerekir. Bunun haricinde kişinin lisans sahibi olabilmesi için gayrimenkul değerlemesi alanında 3 yıldan az olmamak kaydıyla tecrübeye sahip olması istenir. Tüm bunların yanında gayrimenkul değeriyle ilgili kanaati ortaya koyma bilgisine ve yeteneğine sahip olması ve bunu kanıtlaması da bu kişilerden beklenenler arasında yer alır.
Gayrimenkul Değerleme Nasıl Yapılır?
Gayrimenkul değerleme, bağımsız ve tarafsız bir yaklaşımla uluslararası zeminde kabul edilmiş belli başlı standartlar ışığında yapılır. Günümüzde dünyada bu çalışmalar genel itibariyle üç farklı yöntem kullanılarak gerçekleştirilebilir. Söz konusu yöntemler; maliyet yaklaşımı, emsal karşılaştırma yaklaşımı, gelir indirgeme yaklaşımıdır.
Bu üç metottan herhangi biri kullanılarak gerçekleştirilen işlemler sırasında gayrimenkul değerleme uzmanları halihazırda geçerli olan piyasa ve çevre koşullarını analiz ederek bir rapor hazırlarlar. Gayrimenkul değerleme işlemi bu şekilde gerçekleştirilir. Bunu takiben söz konusu rapor ilgili merciye sunulur ve ilgili merci rapor ışığında kendi değerlendirmesini yapar.
