Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kredi büyümesini zorunlu karşılıklarla ilişkilendiren düzenlemede değişikliğe giderek uzun vadeli ticari ve konut kredilerini teşvik edecek bir uygulama başlattı.
Merkez Bankası 19 Ağustos’ta aldığı kararla Zorunlu Karşılıkların belirlenmesinde kredi büyümesi kriterini devreye sokmuştu. Ağustos ayında devreye giren kararla kredi büyümesi %10 ile %20 arasında (referans değerler) olan bankalar için Türk lirası zorunlu karşılık oranları, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) ve 3 yıldan uzun vadeli diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) hariç tüm vade dilimlerinde %2 olarak uygulanmaya başlamış diğer bankalar için zorunlu karşılık oranlarında herhangi bir değişikliğe gidilmemişti.
Merkez Bankası’nın Zorunlu karşılıklara ilişkin olarak bugün yayınladığı tebliğ değişikliğine göre 29 Kasım 2019’dan itibaren geçerli sayılan karala kredi büyümesi %15’in üzerinde olan bankalar için; 2 yıl ve daha uzun vadeli ticari krediler ile 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredileri reel değişimlerinin tamamı büyüme oranı formülünün pay kısmından düşülerek hesaplanan uyarlanmış reel kredi büyüme oranının %15’in altında olması, kredi büyümesi %15’in altında olan bankalar için; 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredileri dışında kalan bireysel kredi reel değişiminin %50’si büyüme oranı formülünün pay kısmından düşülerek hesaplanan uyarlanmış reel kredi büyüme oranının %5’in üzerinde olması durumunda bankalar zorunlu karşılık teşviklerinden yararlanabilecek şeklinde değiştirildi.
Merkez Bankasından yapılan açıklamada ”Böylece, üretim ve yatırımla ilişkisi kuvvetli olan uzun vadeli ticari krediler ile ithalatla ilişkisi zayıf olan uzun vadeli konut kredileri teşvik edilecektir” ifadelerine yer verildi.
Yeni uygulamada yıllık kredi büyüme oranları, TL nakdi kredilerin TÜFE ile düzeltilmiş üçer aylık stok değerlerinin ortalamalar dikkate alınarak hesaplanacak. Yeni sistemde yıllık reel kredi büyümesi %15’in üzerinde olan bankaların uzun vadeli ticari ve konut kredilerinde büyümeyi sürdürebilmeleri için, kısa vadeli ticari ve konut kredilerindeki büyüme toplam reel kredi büyümesinden düşülüyor.
Yeni uygulama ile yıllık reel kredi büyümesi %15’in üzerinde olan bankaların uzun vadeli ticari ve konut kredilerinde büyümeyi sürdürebilmeleri için, kısa vadeli ticari ve konut kredilerindeki büyüme toplam reel kredi büyümesinden düşülüyor. Bankaların kredi büyümesini yakalayabilmeleri için 5 yıldan uzun vadeli konut kredilerine ağırlık vermeleri planlanıyor.
Merkez Bankası’ndan Bir Destekte Faiz İndirimi ile Bekleniyor
2 Aralık Perşembe günü Merkez Bankası yılın son Para Politikası Toplantısını gerçekleştirecek. Son üç politika toplantısında toplamda 1.000 baz puan indirim uygulayarak haftalık repo faizlerini %14’e çeken TCMB’nin bu toplantıda da faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor. Piyasaların beklentisi Merkez Bankası’nın Aralık ayı para politikası toplantısında 150 ile 200 puan arasında indirim yapılması yönünde.
TCMB tarafından dün yayınlanan Aralık ayı beklenti anketi istatistiklerinde reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 67 katılımcının değerlendirmelerine göre; TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay ve 3, 6, 12, 24 ay sonrası beklentileri sırasıyla %12,52, 12,15, 11,52, 10,60 ve 9,60 olarak yer aldı.
Konut Kredisi Faiz Oranları Nasıl Etkilenecek?
TCMB’nin zorunlu karşılıklara ilişkin kararındaki konut kredisini teşvik edici uygulamanın etkisiyle bankaların konut kredisi kullandırım iştahının artması bekleniyor.
Merkez Bankası’ndan beklentiler doğrultusunda faiz indiriminin gelmesi ile likidite masrafları azalacak olan bankaların her iki uygulamanın etkisi ile konut kredisi kampanyalarına hız vermesi ve faizlerde belirgin indirimlere gitmesi ön görünüyor.
Ayrıca bazı uzmanlar geçtiğimiz yıl yaşanan kur krizinin etkisiyle zorlaşan bankaların kredi koşullarında yumuşamaya gidilmesi ve kredi şartlarının gevşemesi yönünde etkilerin olabileceği görüşünü aktardı.
